Als we het niet meer weten

gepubliceerd op zondag, 26 april 2020

Het was de eerste weekeinde, 14 en 15 maart, waarin er vanwege het coronavirus geen vieringen meer konden zijn in onze kerken. Op zaterdag hadden we in Bosschenhoofd het feest van de heilige Clemens Maria Hofbauer willen gaan vieren, patroonheilige van hopeloze zaken. Maar het mocht niet zo zijn.

Ik keek op zondag samen met mijn echtgenote naar de viering op televisie met pastoor Peter van der Weide uit Sneek die voorging in een lege kerk. In zijn preek stelde hij de vraag wat ons leven echt zin geeft. ‘Wat doen we wanneer we worden teruggeworpen op onszelf? Regeert dan de leegte, zoals ik gisteren die jongen in een winkel hoorde roepen toen hij hoorde dat zowel het trainen als het voetballen niet doorging? De jongen verzuchtte: Ach, nu kan ik wel stoppen met ademen.’

‘Heeft het leven soms geen zin meer omdat wij niet meer druk zouden kunnen zijn? Wie weet brengt het coronavirus ons terug bij de kern van alle leven: er zijn voor elkaar. Wie weet bent u juist in deze tijd extra verbonden met anderen, en met God, tijd ook voor echte gesprekken zonder steeds op die vervelende telefoon te kijken. Juist nu zouden we dienen te vertrouwen op de kracht die Liefde heet’, aldus pastoor van der Weide.

Maar de overheid liet ontmoetingsplaatsen als cafés en restaurants sluiten. Verzorgingshuizen en ziekenhuizen laten weinig bezoekers toe. En zelfs scholen gingen dicht. Eén van mijn kinderen liet merken dat ‘acht uur per dag thuis werken achter mijn laptop’ erg snel was gaan vervelen: hij miste zijn collega’s al na een paar dagen. Corona heeft ons nog meer doen beseffen hoe zeer we elkaar nodig hebben en hoe graag we leven met een gevulde agenda. Ik merk het ook bij mezelf: ik kan ook een leegte voelen als ik weinig heb gepland met anderen, een leegte die ik liever ontwijk. Van huis uit heb ik dat ook meegekregen: ledigheid is des duivels oorkussen. Op het boerenbedrijf van mijn ouders was ‘niets doen’ not done.

In zijn boek ‘Wat doe ik hier in Gods naam?’ vraagt Carel ter Linden zich af ‘waar wij het vertrouwen, de kracht, de vindingrijkheid, het geduld, de moed en de volharding vandaan moeten halen om dit leven te kunnen leven?’ Zoekend en tastend zegt Ter Linden ‘We vormen, al ervaren we het tegenovergestelde, niet het middelpunt van ons bestaan. Dat centrum ligt elders.’ Diep in ons hart weten wij dat ook wel. Alléén redden we het niet. Er is een ‘stem’ die van elders komt. Er is een kracht die van elders komt. Als we bidden en mediteren met onze handen open - als we ervoor open staan in ons dagelijks leven - wordt ons soms iets gegeven dat ons versteld doet staan. Gratis! Genade. Nieuwe inzichten. Nieuw leven. Maar dat openstaan vraagt wel moed!

Dat het kán, dat vieren we met Pasen. Wanneer wij, mensen, aan een grens staan - met lege handen - en het toelaten dat wij het ‘even niet meer weten’ kan God, die zich aan Mozes bekend heeft gemaakt als ‘Ik zal er zijn’, het een keer van ons overnemen. Met Pasen noemen we dat Verrijzenis, opstanding uit lijden en dood. Niet te begrijpen. Wel te ontvangen.

Peter Derks, pastoraal werker