Sprekende stilte
gepubliceerd op dinsdag, 19 september 2017
Stilte in de natuur
Het is iets voor zeven uur op een zomerochtend als ik wakker word, en alles en iedereen is nog stil. Ik kijk nog half slapend even naar buiten door het kleine dakraam en zie dat de groene, licht wiegende bladeren van de statige boom vlakbij het venster glanzend nat zijn door de lichte motregen die zachtjes uit de hemel valt. Even denk ik dankbaar aan de dag van gisteren die ook al deels werd gezegend door enige regen, maar gelukkig ook door meerdere warme, zomerse zonnestralen. Terwijl ik nog even in bed blijf liggen en geniet van het uitzicht op de verstilde natuur, en na een kort gebed waarbij ik aan God de zegen vraag over de net begonnen nieuwe dag en over alles wat ik die dag zal mogen horen, zien en beleven, maak ik me klaar voor het lof-prijzende ochtendgebed in de altijd stemmig verlichte kapel van de Foyer de Charité in Nivezé (Spa), waar de gewijde stilte elke bezoeker op elk moment van de dag of de nacht welkom heet.
De stilte van het luisteren

Na het jubelende gezamenlijke morgengebed verlaten we in stilte de kapel en nemen we samen het ontbijt waarbij we, in stilte zoals tijdens elke maaltijd, kunnen luisteren naar hemelse klassieke muziek of meestal religieuze liederen die zachtjes klinken op de achtergrond. Na het ontbijt volgt de eerste van drie lezingen die we dagelijks beluisteren en waarvan het thema van deze retraite dit jaar luidt: ‘de Liefde gaat me voor, begeleidt me en wacht op me...’. Bij het begin van zijn eerste onderrichting benadrukt de inleider het belang van de stilte tijdens deze retraite, wanneer of waar dan ook, met onder meer de woorden: ‘Laten we stil zijn om te luisteren naar Diegene die ons zoveel te zeggen heeft’. ‘Want’, zo zegt hij verder, ‘als God een project, een levensweg heeft voor ons, dan moet Hij ons dit willen zeggen! ... Doorheen de hele geschiedenis openbaart zich een unieke God die spreekt, belooft, handelt en ons een verbond aanreikt dat nooit een einde zal kennen.’
De stille intimiteit met God
Doorheen de hele retraiteweek worden ons vele woorden van leven en uitnodigingen tot leven aangeboden, zoals deze: ‘We zijn geroepen tot stille intimiteit met God en om deel te hebben aan zijn eigen geluk’ (Gaudium et Spes 19-20); ‘Onze waardigheid omvat ons totale zijn: het hart, het lichaam en de geest’ (Laudato Si 6). God spreekt ons onder andere toe door zijn Woord van de Bijbel. Laten we het daarom vaker stil maken om te lezen in de Bijbel en ernaar te luisteren, want het is de echo van het avontuur van het Verbond tussen God en de mensen (vergelijk Ezechiël 37, 1.13-14; Jesaja 29, 13-14; 65, 17-21; Deuteronomium 7, 7-15; 26, 16-19). Het Woord heeft altijd iets nieuws, zoals in Leviticus 19 of in Jeremia 7, 23-28 of in Jeremia 33.
De stilte van het gebed
Tijdens de retraite en ook daarna worden we uitgenodigd om gezamenlijk en vooral ook persoonlijk te bidden, want bidden betekent zijn hart laten aanspreken door God. Zo schrijft een heilige mystica ergens: ‘Je zou altijd moeten bidden alsof ons handelen onnuttig is, en altijd moeten handelen alsof het gebed niet voldoende is’. En de heilige Augustinus zegt: ‘Het gebed is de ontmoeting van het dorstig verlangen van God en van ons: de ontmoeting van twee verlangens’. In ons gebed wil God ons ontmoeten en wel door een persoonlijke band: ‘God, U komt tot mij, U verwacht mij en U gaat mij voor’. Wat is daarop ons gelovig antwoord en tegelijk onze keuze? Ons antwoord én onze keuze kan dan zijn: ‘Ik kom, hier ben ik, God’. Wanneer we ons voorbereiden op een korte of langere tijd van stil gebed, waarbij we ons hart willen openen voor wat God ons op dat moment wil zeggen, zijn de volgende zeven innerlijke houdingen, en tegelijk persoonlijke gebeden, een grote zegen.
1. U komt, Heer, en ik kom tot U.
2. Ik heb het verlangen om U te ontmoeten.
3. Ik heb beslist om (even) stil te vallen.
4. Ik kom tot U met alles wat ik ben.
5. Ik plaats me in uw aanwezigheid...
6. ...met heel mijn wezen.
7. En ik wil U beluisteren in Liefde. Dagelijkse stilte
Maar het leven en het gebed van een gelovige houden ook de ervaring in van ontsporen en
Dagelijkse stilte
Maar het leven en het gebed van een gelovige houden ook de ervaring in van ontsporen en van gekruisigd worden in allerlei menselijke situaties van kwetsbaarheid, en soms in situaties van totale onmacht, terwijl een 'hier ben ik’ me verder kan en zal dragen! Groeien in het gelovig leven, en ook in het gebedsleven, is een grote vreugde maar tegelijk een spiritueel gevecht, omdat het een gevecht voor het leven is. Hoe kan ik mijn geloof verder of opnieuw voeden? Dit kan onder meer door het dagelijks gebed, door het dagelijks lezen van en mediteren over een stukje tekst uit de Bijbel, door het lezen van religieuze boeken, en ook door met al onze gaven en talenten naar de ander te gaan die onze aandacht en onze nabijheid nodig heeft.
Ik kan ieder van u een stille dag of weekeinde of week aanraden om te beleven in een Foyer de Charité of in een abdij of klooster, dichtbij of veraf, of om af en toe een bewuste stille tijd of dag in te lassen in ons vaak drukke en rumoerige bestaan.
Alex Schuerman, priester